Programma

Ochtendprogramma
(alleen voor leden Ex Oriente Lux)
10:30 – 11:00 uur: inloop met koffie en thee
11:00 – 12:30 uur: Algemene Ledenvergadering
12:30 – 13:30 uur: eenvoudige lunch met broodjes

Middagprogramma (openbaar)
N.B.: Het middagprogramma zal ook online via een zoomverbinding te volgen zijn.

13:30 – 14:20 uur: Steffie van Gompel (Leiden)
‘Stand maakt zijn regels’: huwelijk en sociale mobiliteit in Egyptische families

Huwelijk als vorm van sociale mobiliteit is moeilijk te bespeuren in oud-Egyptische bronnen. De Oxford Encyclopedia (2, 344) stelt zelfs dat trouwen waarschijnlijk geen methode voor opwaartse mobiliteit was, behalve voor de topelite die zich richtte op het koningshuis. Volgens de bronnen trouwden Egyptische mensen vooral binnen hun beroepsgroep – dat sluit mobiliteit binnen deze groep echter nog niet uit. Huwelijken tussen Egyptische vrouwen en Griekse mannen in de Ptolemeïsche tijd zijn wel geïnterpreteerd als ‘omhoog trouwen’. Tegelijkertijd trouwden Egyptische priesterfamilies ook in deze periode graag onder elkaar. Deze lezing overweegt of sociale mobiliteit een doel was in Egyptische huwelijksstrategieën.

14:25 – 15:00 uur: Cisca Hoogendijk (Leiden)
Sociale mobiliteit voor vrouwen in Romeins Egypte?

Met de komst van het Romeinse bestuur in Egypte trad er een aantal bestuurlijke en ook maatschappelijke veranderingen op. Het werd moeilijker, voor vrouwen zowel als mannen, om de eigen sociale klasse te ontstijgen. Wat zijn de verschillen met de voorafgaande periode? Speelde het Romeinse recht, dat na 212 na Chr. officieel op vrijwel iedereen van toepassing werd, hierin een rol? Zijn er nog vrouwen hogerop gekomen? En hoe dan? Er is een grote hoeveelheid bronnenmateriaal voorhanden in de vorm van Griekse papyri gevonden in de Egyptische woestijn. In deze lezing wordt bekeken wat die papyri ons kunnen vertellen over huwelijk en mogelijke sociale mobiliteit van de vrouw in Romeins Egypte.

15:00 – 15:25 uur: PAUZE (koffie / thee)

15:30 – 16:15 uur: Kathleen Abraham (Leuven)
Over de (on)mogelijkheid om sociaal op te stijgen door huwelijk in Babylonië (1ste mill. v.Chr.). Voorbeelden uit de Judese gemeenschappen in Babylonië

Niet alleen de hogere echelons van de samenleving, maar ook de lagere lagen zijn relatief goed vertegenwoordigd in Babylonische archieven uit het 1e millennium v. Chr. Priesters, ondernemers, handarbeiders, boeren, bannelingen, migranten en hun vrouwen – we komen ze allemaal tegen in de spijkerschriftteksten. Zij sloten huwelijken: om nakomelingen te legitimeren, om geld, land of erfrecht veilig te stellen, voor prestige of om familiebanden, zakelijke netwerken en politieke allianties te versterken. Dit stelt ons in staat om inzicht te krijgen in de huwelijkspraktijken van verschillende sociale groepen. Hoe rigide waren gemeenschapsgrenzen – b.v. waren gemengde huwelijken mogelijk – en hoe moeilijk was het om deze grenzen te overschrijden? Waren er mensen in de Babylonische samenleving die goede redenen hadden om te proberen de sociale mobiliteit te onderdrukken? Aan de hand van een aantal voorbeelden zullen wij een beeld scheppen van de (on)mogelijkheid om door huwelijk sociaal op te stijgen in Babylonië. Onze aandacht zal in het bijzonder naar Judese vrouwen gaan in zowel stedelijk als plattelands verband.

Kosten

Leden voor de hele dag: €30,00 (inclusief koffie, lunch, thee)
Leden alleen de middag: €20,00 (inclusief koffie / thee)
Niet-leden middagsessie: €25,00 (inclusief koffie / thee)
Scholieren / studenten t/m 24 jaar: €12,50 (inclusief koffie / thee)
Online middagsessie: gratis

Opgave

Leden kunnen zich opgeven door overmaking van één van deze bedragen, vermenigvuldigd met het aantal personen waarmee u denkt te komen, op rekening NL82 INGB 0000 229501 t.n.v. Ex Oriente Lux te Leiden, onder vermelding van “Studiedag 2021 Utrecht”. Uw storting dient uiterlijk op 14 september 2021 in ons bezit te zijn. Alleen uw storting geldt als aanmelding! Opgave via website of e-mail is voor leden niet nodig.

Niet-leden dienen zich naast storting van het bedrag per e-mail (eol@hum.leidenuniv.nl) op te geven met vermelding van hun volledige naam en adres met, indien van toepassing, vermelding van status: scholier/student + naam van (hoge)school of universiteit. U kunt zich binennkort ook via de website aanmelden. Ook voor niet-leden geldt alleen de storting van het bedrag als aanmelding!

Wegens coronamaatregelen kan het zijn dat er maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar is. Geeft u zich toch gerust op. U krijgt bericht en uw geld terug als er onvoldoende plaats is. We kijken naar volgorde van aanmelding, waarbij leden voorrang hebben. Mocht u onverwacht om andere reden niet in staat zijn te komen, gelieve u dit tijdig per e-mail te melden aan het secretariaat. Ook dan krijgt u uw geld terug.

De leden die zich aanmelden voor de vergadering krijgen ruim van tevoren de stukken per e-mail toegestuurd. Het is niet mogelijk op de studiedag zelf bij de ingang te betalen. Zij die zich aanmelden krijgen ongeveer een week voor de studiedag een dagprogramma per e-mail toegestuurd. Dat papier geldt als toegangsbewijs; neemt u het dus mee!

De link naar de zoomverbinding zal enkele dagen van tevoren op de website gegeven worden.

Locatie

Lutherse Kerk, Hamburgerstraat 9, 3512 NN Utrecht
De kerk is ca. 15 min. lopen vanaf Centraal Station Utrecht. Er is een parkeergarage vlakbij: Parkeergarage Springweg, Strosteeg 83, 3510 VK Utrecht