Drs. M. Boerman
Classicus, historicus en econoom
In de voormoderne geschiedenis en klassieke oudheid kwamen pan- en epidemieën in de regel nog veel harder aan dan de hedendaagse COVID-19-pandemie. In deze lezing komen in vogelvlucht een aantal bekende epi- en pandemieën uit de klassieke oudheid aan bod, die niet zozeer vanuit de medische invalshoek belicht worden als wel vanuit de impact die besmettelijke ziekten op de antieke samenleving hadden. Ook wordt ingegaan op theorieën die deze ziekten een belangrijke rol toekennen in wat gezien wordt als het verval van de beschaving van de klassieke oudheid.
Dr. Ir. D. Kertai
Conservator Collectie Nabije Oosten, Rijksmuseum van Oudheden Leiden
In de geschiedschrijving spelen oorlogen vaak een hoofdrol en is het heel moeilijk een beeld te vormen van de positie en mogelijkheden van individuen. Als leden van het koninklijke hof ter sprake komen gaat dit vaak gepaard met vooroordelen over harems en eunuchen. Nieuwe inzichten op dit terrein geven een veel genuanceerdere kijk op de mogelijkheden van leden van de hofhouding om zelf aanzien, status en macht te verwerven.
Dr. L. Bouke van der Meer
Universitair hoofddocent klassieke archeologie, Universiteit Leiden
Na een inleiding op visuele verteltechnieken gaat de lezing over de Tabulae Iliacae, marmeren tabletten met Griekse inscripties op de voor- en achterzijden. Deze tonen o.a. 24 reliëfs die hoofdmomenten uit de 24 boeken van de Ilias weergeven. Ze zijn gevonden in de buurt van Rome en dateren uit de tijd van keizer Augustus. Liet de maker zich inspireren door Homerus’ tekst of maakte hij gebruik van oudere visuele voorbeelden? Komen de voorstellingen overeen met andere cyclische voorstellingen, bijv. met wandschilderingen in Pompeiaanse huizen? Wat was de functie van de tabletten? Bevatten zij een politieke boodschap?
Dr. R. Strootman
Docent Oude Geschiedenis, Universiteit Utrecht
Lange tijd was Babylon de machtigste stad en het voornaamste cultuurcentrum van het oude Nabije Oosten. De verovering van Alexander de Grote in 331 v. Chr. lijkt hieraan een einde te maken, maar schijn bedriegt. Ook onder de Macedonische dynastie bloeiden in Babylon de literatuur, astronomie en religie. Over deze periode en het grote belang van de stad zijn we erg goed geïnformeerd dankzij kronieken en geschiedschrijvers.
Dr. A. van Hooff
Publicist en voormalig docent klassieke geschiedenis Universiteit Nijmegen
Beiden maakten hun opgang onder de tiran Domitianus. Martialis getuigt daarvan in zijn hielen likkende lofdichten op de keizer. Met een paar lofzangen op Traianus kon hij zijn reputatie niet meer redden. Van Plinius is geen werk uit de tijd van zijn weg naar de top onder Domitianus bewaard. In zijn lofrede en zijn brieven rekent hij pas achteraf af met de tiran, zonder medeplichtigheid te erkennen – heel anders dan Tacitus. De parallellen met de houdingen van Duitse intellectuelen na het naziregime zijn frappant.
Dr. A. Notermans
Docente Griekse en Latijnse Taal en Cultuur
De buitenkant van Koninklijk Paleis op de Dam is overbekend, maar voor het interieur van dit gebouw geldt dit niet. Het Paleis is het grootste en meest prestigieuze gebouw uit de 17e eeuw; oorspronkelijk geen paleis, maar het stadhuis van Amsterdam. Het gebouw van Jacob van Campen stond voor de rijkdom en macht van Amsterdam als mondiaal handelscentrum. Ook de beeldhouwwerken van Artus Quellinus en de schilderijen van Govert Flinck en Ferdinand Bol vertellen ditzelfde verhaal. Het gebouw is doorspekt met verwijzingen naar de klassieke Oudheid. In deze lezing gaan we op zoek naar deze klassieke elementen, hun oorspronkelijke verhaal en de betekenis die ze in hun nieuwe context hebben gekregen.
Drs. MA. C. van der Brugge
Assyriologe
De werken van Homerus, Ilias en Odyssee, zien we vaak als spannende vertellingen, maar voor wetenschappers zijn ze ook een bron van informatie over de wereld van toen. Steeds meer blijkt dat de verhalen zijn gesitueerd tegen een historische achtergrond. Ofschoon de Feniciërs in beide boeken een kleine rol spelen, is ook over hun geschiedenis het een en ander te vinden, vooral in de Odyssee. In deze lezing wordt de wereld van dit zeevarende volk en die van de Griekse verhalen dichter bij elkaar gebracht door een historische betekenis te geven aan enkele passages uit de verhalen van Menelaos, met name aan de informatie die de bedrogen echtgenoot van de schone Helena ons geeft over zijn thuisreis vanuit Troje, zijn rijkdom en zijn ontmoeting met de Fenicische koning Phaidimos.
