Dr. Rients de Boer
Medewerker ONOS en Education Officer voor Cultural Heritage Archeologie Universiteit Leiden
Directe contacten tussen Mesopotamië en het Oude Egypte zijn schaars in de Oudheid. Het meest dramatisch zijn de veldtochten die het Nieuw-Assyrische Rijk op het hoogtepunt van zijn macht tegen de Nubische farao’s ondernam. De Assyriërs hebben vijf keer Egypte direct aangevallen: in 674 v.C. mislukte Esarhaddon’s eerste poging maar in 671 v.C. slaagde hij bij zijn tweede poging erin om Neder-Egypte te veroveren. Vervolgens stierf Esarhaddon gedurende zijn derde expeditie in 669 v.C. Zijn zoon Assurbanipal stelde orde op zaken in 667/666 v.C. en kwam nog een keer terug in 664/663 v.C. om de weerbarstige Taharqa een les te leren.
De Assyriërs hadden blijkbaar oprecht de bedoeling om de heersers van Neder-Egypte tot hun vazallen te maken. De dynamiek tussen deze heersers onderling en de Nubische farao’s maakte het echter lastig om het juk van Assyrië voor langere tijd op te leggen. Bovendien lag Egypte ver van het Assyrische kernland, wat grote militaire campagnes tijdrovend en duur maakte, daarvoor had Assyrië al genoeg problemen in zijn direct omgeving. De onderwerping van Egypte zou uiteindelijk een illusie blijken…
Prof. dr. Willemijn Waal
Universitair Docent Hettitologie in Leiden en directeur van het NINO
Doorgaans wordt aangenomen dat de Grieken het alfabet hebben overgenomen van de Feniciërs in de 8e (of begin 9e) eeuw v. Chr., kort voordat de eerste inscripties verschijnen. De introductie van het alfabet betekende het einde van een lange, schriftloze Dark Age. Nieuwe vondsten en inzichten geven echter aanleiding om dit scenario in twijfel te trekken.
In deze lezing zal aan de hand van archeologisch, epigrafisch en taalkundig bewijs worden beargumenteerd dat het Griekse alfabet al veel ouder is en dat dit schrift op zijn laatst in de 11e eeuw v. Chr. in het Egeïsch gebied moet zijn geïntroduceerd. De vroegste teksten, naar alle waarschijnlijkheid van administratieve en economisch aard, zijn niet aan ons overgeleverd omdat zij werden geschreven op vergankelijke materialen. Dit inzicht heeft een aantal belangrijke consequenties, niet in de laatste plaats voor de datering van Homerus.
