In het Allard Pierson is van 6 oktober 2023 tot 25 februari 2024 de prachtige tentoonstelling ‘Oog in oog. De mensen achter mummieportretten’ te zien.
Speciaal voor leden organiseert Ex Oriente Lux in samenwerking met het Allard Pierson een studiemiddag over het thema van de tentoonstelling, desgewenst te combineren met een bezoek (op eigen gelegenheid) aan de tentoonstelling zelf. De studiemiddag wordt gehouden op zaterdag 27 januari 2024 in het Allard Pierson, Oude Turfmarkt 127, te Amsterdam.
De studiemiddag bestaat uit lezingen van Drs. Jan van Daal (Universiteit Utrecht), Prof. Dr. Robert Erdmann (Universiteit van Amsterdam en Rijksmuseum), en Dr. Cisca Hoogendijk (Universiteit Leiden).
Programma
13.00-13.15 Opening door Ben van den Bercken (conservator in het Allard Pierson Museum en organisator van de tentoonstelling) en Ben Haring (voorzitter Ex Oriente Lux)
13.15-13.45 Lezing Cisca Hoogendijk
13.45-14.15 Lezing Jan van Daal
14.15-14.45 Pauze met koffie/thee
14.45-15.15 Lezing Robert Erdmann (Engelstalig)
15.15-15.30 Gelegenheid tot het stellen van vragen
Vóór of na het lezingenprogramma kunt u de tentoonstelling op eigen gelegenheid bezoeken. Tussen 15.30 en 17.00 uur is Ben van den Bercken aanwezig op zaal voor vragen.
Lezingen
Dr. Cisca Hoogendijk, tot juli 2022 universitair docent Papyrologie en sindsdien
gastonderzoeker, Universiteit Leiden: ‘De mens achter het mummieportret’
De Egyptische mummieportretten waarvan er achtendertig worden getoond in de expositie ‘Oog in oog’ geven slechts een beperkt beeld van de mensen voor wie zij gemaakt werden. Aan bepaalde details in de afbeeldingen is de vrij hoge status van de overledenen af te lezen, en de portretten geven ook een indicatie van hun leeftijd, en soms van hun beroep. Maar wie waren de mensen die zich zulke luxe portretten konden veroorloven, hoe leefden zij, wat was hun culturele en maatschappelijke achtergrond? Informatie daarover wordt geboden door de vele duizenden Griekse papyri die in Egypte zijn gevonden. In deze lezing zullen aan de hand van papyrusteksten aspecten uit een mensenleven in Romeins Egypte besproken worden, van geboorte, opleiding en huwelijk tot en met ziekte en dood. We zullen de geportretteerden nooit precies kunnen identificeren, maar de Griekse teksten geven wel een gedetailleerd beeld van de omgeving en de wereld waarin deze mensen leefden.
Drs. Jan van Daal, technisch historicus en promovendus aan de Universiteit Utrecht:
‘Mummieportretten op z’n Morelliaans’
Het onderzoek naar funeraire portretten uit Romeins Egypte is het afgelopen decennium in een stroomversnelling geraakt door razendsnelle ontwikkelingen in analytische methoden en de motivatie voor materiaal-technisch onderzoek vanuit het Getty APPEAR project. Talloze inzichten over pigmenten, bindmiddelen en schildertechnieken heeft dit opgeleverd. Echter, wat kunnen materiaaltechnische gegevens ons leren over deze portretten? Deze lezing benadert Romeins-Egyptische funeraire portretten vanuit het perspectief van de methode van de Italiaanse kunsthistoricus Giovanni Morelli (1816—91). Morelli analyseerde schildertechnische details om kunstwerken toe te kunnen schrijven aan ‘handen’ of ‘scholen’. Deze lezing dient ter illustratie van Morelliaans denken om Romeins-Egyptische portretten te voorzien van een verhaal. Technisch onderzoek naar vier portretten uit het Allard Pierson zal illustreren hoe materiaal-technische gegevens ons in staat stellen geschiedenis te schrijven en verbanden te leggen; niet alleen met betrekking tot Romeins-Egyptische schildertechnieken, maar ook over en tussen funeraire portretten als objecten met een eigen verhaal.
Prof. Dr. Robert Erdmann, senior scientist bij het Rijksmuseum, hoogleraar bij de opleiding Conservering en Restauratie en het Institute of Physics (Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) van de Universiteit van Amsterdam: ‘Hyper-resolution Imaging Reveals the Secret Lives of Mummy Portraits’ (Engelstalige lezing)
Mummy portraits contain a rich trove of physical evidence documenting their creation, provenance, and restoration history. They are fragile and often far from flat, though, so unlocking it through careful imaging and scientific analysis is an extremely challenging task. The University of Amsterdam has developed novel software and robotic hardware to capture and combine thousands of high-resolution photos of a mummy portrait into a single sharp image with billions of pixels. The result reveals intimate details of ancient and modern craftsmanship, from painterly style to textile manufacture to conservation methods. When combined with chemical scans performed at the Rijksmuseum, we can see behind the surfaces of the portraits to uncover long-hidden features of the faces and how the painters depicted them, down to the individual pigments. Interactive zooming visualizations allow scientists and museum visitors alike to compare and explore these fascinating objects.
Kosten en aanmelding
Leden en een eventuele partner: €17,50 p.p., exclusief museumtoegang
Student-leden: gratis, wél museumtoegang, aanmelden via e-mail eol@hum.leidenuniv.nl
Toegang tot het museum is voor eigen kosten en betaalt u ter plaatse (inclusief
tentoonstellingstoeslag: €19,50 voor volwassenen, €10,00 voor studenten, €7,00 voor wie jonger is dan 18 jaar en €5,00 met museumkaart (zie https://allardpierson.nl/bezoek voor deze en overige tarieven).
U kunt zich voor deelname opgeven door overmaking van het bedrag dat van toepassing is (€17,50) vermenigvuldigd met het aantal personen, op rekening NL82INGB0000229501 t.n.v. Ex Oriente Lux te Leiden, o.v.v. ‘Oog in oog’ + aantal personen.
Uw storting dient uiterlijk 19 januari 2024 in ons bezit te zijn. Alleen uw storting geldt als aanmelding! De toegangsbewijzen worden op 23 januari per e-mail toegestuurd. Student-leden melden zich aan via een e-mail naar eol@hum.leidenuniv.nl
Bereikbaarheid
Het museum is bereikbaar met metro of tram vanaf stations Amsterdam Centraal en Amsterdam Zuid. Ook zijn er verschillende parkeergarages in de omgeving van het museum. Zie: https://allardpierson.nl/bezoek, onder ‘Bereikbaarheid en parkeren’.
We hopen velen van u te kunnen begroeten op 27 januari!