Aula van het Kennemer Lyceum
Stoopplein 7
Prof. Dr. R.J. van der Spek
In oktober van het jaar 133 v. Chr. trad in Babylon een schipper op die beweerde een speciale band met de goden te hebben, met name met de godin Nanaia van de stad Borsippa. ‘Ik ben een boodschapper van Nanaia!’, riep hij uit. Tot ongenoegen van de tempelautoriteiten verzamelde hij veel aanhangers. Waarschijnlijk vond deze zelfbenoemde profeet de dood. We weten dat er in deze tijd meer profeten en goddelijk geïnspireerde leiders optraden in het Middellandse Zeegebied. Op Sicilië, in Rome, in Pergamon (nu Turkije) en in Jeruzalem was sprake van revolutionaire leiders met profetische gaven, die dat vaak met de dood moesten bekopen, zoals Eunus, Tiberius Gracchus en Aristonicus.
Het optreden van deze schipper heeft ook veel overeenkomsten met het optreden van Jezus zo’n anderhalve eeuw later. Deze lezing komt grotendeels overeen met mijn afscheidscollege aan de VU (2014), waarvan de tekst te raadplegen is op mijn webpagina bij academia.edu, waar ook de relevante Babylonische spijkerschrifttekst te lezen is: “Ik ben een boodschapper van Nanaia!”. Er zal daarom langer dan gebruikelijk tijd zijn voor discussie en interpretatie van deze uiterst boeiende tekst.