Doelenzaal
Universiteitsbibliotheek
Singel 425
Dr. Gert Jan van Wijngaarden
universitair docent Archeologie Universiteit van Amsterdam
Fleur van der Sande
researchmasterstudente VU
Deze zomer zijn archeologen van de Universiteit van Amsterdam begonnen met nieuw veldwerk in het antieke Troje. Dit onderzoek vindt plaats in samenwerking met Turkse archeologen van de Onsekiz Mart Universiteit in Çanakkale. Het richt zich speciaal op de archeologie van de archeologie.
Troje is één van de meest bekende vindplaatsen in de archeologie. De beschrijving van de mythische stad door Homerus en Vergilius heeft vele generaties kunstenaars, reizigers en wetenschappers geïnspireerd. De spectaculaire ontdekkingen van Heinrich Schliemann in de late 19e eeuw en die van zijn opvolgers hebben geleid tot wetenschappelijke en publieke aandacht, maar ook tot controverses.
Een aspect van Troje dat minder vaak benadrukt wordt, is dat het de ideale plek is om de ontwikkeling van archeologische veldmethodiek te bestuderen. Met tussenpozen zijn er meer dan 150 jaar lang op deze plek systematische opgravingen verricht, geleid door eigenzinnige personen: Heinrich Schliemann (1870-1890), Wilhelm Dorpfeld (1893-1894), Carl Blegen (1932-1938) en Manfred Korfmann (1988-2005). Vanwege de faam van Troje zijn al deze opgravingen van grote invloed geweest op de praktijk van archeologie. Veel technieken die nu standaard zijn bij veldwerk, zoals bijvoorbeeld stratigrafisch opgraven, werden voor het eerst in Troje uitgevoerd.
Het Amsterdamse onderzoek richt zich op de relatie tussen veldmethodiek en wetenschappelijke en populaire interpretaties over de site. Specifiek stellen we een drietal vragen: wat werd er bij de verschillende opgravingen gedocumenteerd en wat niet (1); wat werd er verzameld en wat werd weggegooid (2); en wat werd uiteindelijk gepubliceerd en wat niet (3)? Om deze vragen te beantwoorden bestuderen we de vele publicaties over Troje, archiefmateriaal zoals velddocumentatie en foto’s en we doen opgravingen op de site: we graven dichtgegooide opgravingsputten opnieuw op en we onderzoeken de storthoop van de diverse opgravers.
In augustus 2018 was de eerste veldcampagne van dit project. In deze presentatie voor Ex Oriente Lux zullen wij eerst de achtergronden van ons project toelichten en een overzicht geven van het bronnenonderzoek en de opgravingen deze zomer. In het bijzonder zullen we in gaan op het werk van C.W. Blegen in de jaren dertig van de vorige eeuw. In 1935 maakt hij in Huis VI E een zoeksleuf, waarin hij volgens het opgravingsdagboek een muur tegenkomt. Deze muur komt verder echter niet in zijn werk voor: hij staat op geen enkele tekening en wordt in de publicaties niet genoemd. Wat is hier aan de hand? Bestaat die muur wel? Afgelopen zomer hebben wij de zoeksleuf opnieuw geopend!